Z przyjemnością informujemy, że właśnie nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego ukazała się praca zbiorowa pod redakcją naszej redakcyjnej koleżanki Karoliny Feć, poświęcona filozofii Maxa Stirnera pt. Max Stirner: wokół indywiduum. To owoc konferencji, która odbyła się w październiku 2016 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie zatytułowanej „Max Stirner: idee, polemiki, inspiracje”.
Czy filozofia może być sensacyjna? Może. Max Stirner – niegdyś obrazoburczy, a dziś już tylko kontrowersyjny – wywołał niemałą sensację, publikując w 1844 roku swój egoistyczny manifest Jedyny i jego własność. Uważano go za ojca anarchizmu, prekursora nietzscheanizmu, egzystencjalizmu, psychoanalizy, feminizmu indywidualistycznego, demokracji liberalnej, poststrukturalizmu, a także satanizmu i faszyzmu. Jak to możliwe, by autorowi jednej książki nadano tak różne, przeciwstawne nieraz, miana? Czytany zazwyczaj pobieżnie lub znany z drugiej ręki, wciąż pozostaje na marginesie rozważań filozoficznych. Jaki sens ma przypominanie tego autora w XXI wieku?
Max Stirner: wokół indywiduum to pierwsza w Polsce praca zbiorowa poświęcona jego myśli. Aktualność tejże widać choćby w niemożliwym do usunięcia napięciu między jednostką a tym, co ogólne. Monografia, poza prezentacją kluczowych wątków Jedynego… i gruntowną analizą jego związków z filozofią Nietzschego, wprowadza kilka nowych polemik oraz kontekstów. Stirner okazuje się patronem coachingu, nomadą intelektualnym, wrogiem judaizmu, arystotelesowskim człowiekiem najwyższej próby, filozofem w stylu gonzo bądź zabawnym muppetem.
Czy myśl Stirnera jest niebezpieczna? I tak, i nie. Tak, jeśli przyjąć bezkrytycznie i wręcz naiwnie jego opis relacji międzyludzkich, lecz Stirner nie kształtuje czytelnika bezkrytycznego. Uczy podejrzliwości, intelektualnej samodzielności i autokrytyki. Dlatego jego filozofia może służyć jako szczepionka przeciwko wszelkim systemom politycznym i religijnym, zmartwychwstającym metanarracjom oraz ideologiom, które kryją w sobie zalążki fanatyzmu.
„Brak głębszej refleksji nad Stirnerem nie przynosi chluby polskiej filozofii i doprawdy trzeba być wdzięcznym Karolinie Feć, że uczyniła tak wiele, aby to zmienić. (…) mamy tu do czynienia z nietuzinkową, nowatorską i bardzo potrzebną książką.”
Z recenzji prof. Jana Hartmana
„Niegdyś wydawało mi się, że Stirner jest zbyt ekstremalny w zaakcentowaniu jednostkowej egzystencji, destruując w ten sposób zasoby kultury i wielopokoleniową tradycję przekazu myśli filozoficznej (…). Antologia zredagowana przez Karolinę Feć przekonuje mnie, że nie miałam racji. Każdy bowiem z autorów, jeśli nawet odnosi się krytycznie do zajmowanego przez Stirnera stanowiska (…), potrafił zarazem docenić wartość obsesyjnego akcentowania indywiduum, coraz intensywniej marginalizowanego przez techniczno-industrialne tendencje rozwoju kultury europejskiej.”
Z recenzji prof. Marii Kostyszak
Ze spisu treści:
PRZYWITANIE ZE STIRNEREM
Karolina Feć, Czytanie Stirnera 15
Maciej Chmieliński, Max Stirner między utylitaryzmem a romantyzmem. Interpretacja „nie-nihilistyczna” 49
Wiesław Setlak, Max Stirner jako nomada intelektualny 75
Krzysztof Matuszewski, Stirner – Etyka jedyności 91
STIRNER POD OSTRZAŁEM
Radosław Strzelecki, Jedyny, inny, inni 123
Przemysław Tacik, Sein: dwuznaczność bycia własnym a widmo judaizmu 135
Piotr Mróz, Patrick Leftwich, Stirner, Kirkegaard, Hegel. Niemożliwość jedynego właściciela 155
Maciej Kałuża, „Jedyny”: buntownik metafizyczny, który mówi „nie”? Rola myśli Maxa Stirnera w koncepcji człowieka zbuntowanego Alberta Camusa 169
STIRNER A NIETZSCHE
Paweł Pieniążek, Stirner i Nietzsche – perspektywa egzystencjalna 183
Bogdan Banasiak, Friedrich na Maxa. Uwagi o relacji myśli Friedricha Nietzschego i Maxa Stirnera 201
JEDYNY – PRZYJACIELEM
Maciej Łagodziński, Indywidualistyczna etyka Stirnera i Nietzschego 227
Maciej Smolak, Samolub i Arystotelesa i Maxa Stirnera 237
JEDYNY – NIHILISTĄ
Andrzej Kobyliński, Metamorfozy nihilizmu: od Maxa Stirnera do Gianniego Vattima 261
Jan Wasiewicz, Max Stirner jako typ filozofa gonzo 277
Alicja Rybkowska, Jedyny i jego twórczość. Wpływ Stirnera na awangardę XX wieku 291
Andrzej Grzybowski, Nomada i egoista – przeciwko nauce królewskiej 303
Polecamy!
